Tijdens mijn opleiding tot Shiatsu therapeut kregen we welgeteld 2 lessen voedingsleer van Jutta Koehler. Best weinig eigenlijk als je bedenkt dat je meerdere keren per dag eet en dat wat je eet zoveel kan uitmaken voor hoe je je voelt of hoe je spijsvertering gaat. In de afgelopen jaren heb ik, omdat ik zelf zo van eten houd en mijn eigen Milt-Qi wilde versterken, mezelf steeds meer aangeleerd over voeding volgens de TCM (Traditional Chinese Medicine). Ik heb een paar kookboeken die door koks met Chinese roots zijn geschreven. Het zit daar gewoon in de cultuur om voeding te zien als medicijn. Bij ons van oudsher ook, denk maar aan oma’s kippensoep bij griep, maar wij zijn dat toch wel verleerd in de loop der tijd. Of we nemen er geen tijd voor in deze tijd waarin alles om ons heel snel gaat.
Is yoghurt gezond als ontbijt?
Vaak hoor ik in mijn praktijk dat men ’s ochtends ontbijt met een kom yoghurt en vers- of diepvries fruit. ‘Omdat het gezond is’. Maar voor de meeste mensen is dit helemaal niet gezond. Al helemaal niet als je ’t snel koud hebt, snel moe bent of je ontlasting breiïg is van structuur. Dit zijn symptomen die vertellen dat er iets niet volgens ‘het boekje’ gaat; het TCM-boekje in dit geval.
Waarom yoghurt dan niet gezond is komt door de thermische werking. Iets wat we hier in het westen niet leren, maar wat je wel zou kunnen voelen als je goed in contact staat met je lichaam. Dan voel je misschien wel dat je ’t koud krijgt of moe wordt na het eten. Want yoghurt is thermisch koud. En rauw fruit ook.
Zo’n kom yoghurt met rauw fruit zou je beter kunnen vervangen door een warm, of in elk geval gekookt, ontbijt. Bijvoorbeeld rijstepap, of een ander graan wat je lekker vindt, met fruit wat je hebt meegekookt. Een misosoepje met goede vulling kan ook een optie zijn. Kijk voor meer inspiratie in mijn e-book ‘Hoe voeding jouw Qi kan versterken’.
Als men vervolgens overstapt naar warm ontbijt hoor ik geregeld dat men er heel blij van wordt en dat het heel goed voelt om warm te eten ’s ochtends. En soms gaan andere familieleden ook meedoen.
Het Aarde-element, waar Milt en Maag onder vallen, zorgt oa. voor de transformatie en de aanmaak van Qi en Bloed. Hiervoor is het belangrijk dat je aandacht hebt voor wat je eet en dat wat je eet ook lekker vindt. Dan maak je namelijk Qi aan. Zit je met lange tanden iets te eten, omdat iemand gezegd heeft dat iets gezond is, maar eigenlijk vind je ’t niet te hachelen, dan zal je er ook geen energie uithalen. Gevolg -> vermoeidheid.
Manieren van koken
Ook de manier waarop je voedingsmiddelen bereid kan invloed hebben op de thermische werking. Als je vaak iets van de barbecue of van de grill eet zal je dus veel thermisch hete voeding eten wat kan lijden tot Hitte in het lichaam. Afwisselen is sowieso een goed idee, maar als je je Aarde-element meer wil voeden dan kies je vooral voor koken, stomen en koken met veel water.
Hout – roosteren, frituren
Vuur – barbecue, roken, grillen
Aarde – koken, koken met veel water, stomen
Metaal – braden/bakken, roerbakken, oven
Water – blancheren, rauw, fermenteren, pekelen
Smaken bij de elementen
Bij elk element hoort een eigen smaak. Heb je veel behoefte aan zoete voedingsmiddelen dan zegt dat iets over het Aarde-element wat uit balans is. Zoete voeding ontspant, geeft kracht en troost en brengt harmonie.
Hout – zuur
Vuur – bitter
Aarde – zoet
Metaal – scherp
Water – zout
Als je volgens de 5 elementen zou willen koken dan zou je van elk element een smaak moeten toevoegen om de maaltijd in balans te brengen.
Ik haal het Water-element, waar Blaas en Nieren toe behoren, er even uit. Zout lost slijm op (denk maar aan spoelen met zout als je holtes verstopt zitten met slijm) en verzacht harde massa’s. De Qi leidt naar beneden. Maar bij een overmaat aan zout trekt de Qi juist te veel samen.
Wat kan je eten om jouw Water-element te voeden?
Zout, vis en zeefruit, zeegroente, zeewier, misopasta of iets andere gefermenteerde voeding, sojasaus, gepekeld in zout, rauw.
Hierbij heb ik wel een paar kanttekeningen. Rauwe voeding, zoals eerder gezegd, raad ik af om voor een langere periode achter elkaar te eten, omdat dit invloed heeft op de Milt-Qi.
Gepekelde voedingsmiddelen in zout, zoals een haring, is voedend en verkoelend voor het Water-element. Maar is het gepekeld in zout en azijn dan is de thermische werking neutraal geworden. Zout is koud en azijn verwarmend waardoor het elkaar in balans houdt.
Uiteindelijk gaat het allemaal om balans en wat goed voelt voor jouw lichaam. Na een periode voedende voedingsmiddelen te eten voor je Water-element heb je wellicht weer behoefte aan iets anders. Daarbij heb je in de zomer meer zin in salades, omdat het weer warmer is waardoor je behoefte aan verkoelende voeding groter is dan in de winter.
Dit is nog maar een fractie van alle info over wat voeding kan doen. Wil je meer weten of weten wat jij kan eten om jouw systeem te ondersteunen? Je bent welkom in mijn praktijk.